Verzuipen in de branding van Europa

Hoe lang gaan we dat nog aanzien? Het gaat in elk geval door zolang het loont. Voor de vluchteling is het alternatief vaak niet goed. Een andere weg naar Europa is er voor velen niet, dus dan maar het verdrinkingsrisico. Wie eenmaal binnen is heeft immers allerlei mogelijkheden. Dit zou nog wel eens jaren zo kunnen blijven. Willen we dat? Nee toch!

Meer bewaking helpt niet. De kans binnen te komen slinkt, maar dan probeer je het toch gewoon vaker? En terugslepen? Dan komen ze met nog wrakkere bootjes, zodat dit niet meer kan. Tegenhouden voor vertrek? Dream on!

In Afrika en het Midden-oosten leven veel mensen in een schrijnende en uitzichtloze situatie. Weggaan wordt vaak als de enige mogelijkheid gezien – volgens mij terecht. Of iemand dan als economisch vluchteling wordt gezien of als een echte doet er niet zo heel veel toe: iedereen die het verband legt tussen de politiek en het afknijpen van gewone burgers heeft het nodige te vrezen. Als dan de benodigde duizenden euro’s bijeen kunnen worden geschraapt, dan kan er contact worden gelegd met een mensensmokkelaar. Lucratieve business, by the way. Wie geen geld heeft mag blijven kniezen – of creperen. Ik vind het te triest voor woorden dat het Europese beleid erop neerkomt dat alleen rijkere vluchtelingen die hun leven wagen een kans maken. Bovendien dragen we bij aan criminele activiteiten in de aanvoer landen door een sterke financiële drijfveer voor mensensmokkel in stand te houden. We moeten ons helemaal dood schamen!

Er moet een reëel alternatief worden geboden voor vluchten. Mensen die weg willen kunnen dat alternatief overwegen in plaats van aan te kloppen bij een mensensmokkelaar. Wij kunnen de toelating te reguleren, bijvoorbeeld door opleidingseisen te stellen. Kijkend naar de vergrijzing in Europa lijken er kansen te zijn voor jonge mensen. Dat blijkt ook uit het feit dat veel illegalen werken. Dit betreft inderdaad vaak werk dat anders niet (zo) zou zijn gedaan. Maar vaak is het wel degelijk nuttig, gewenst werk. Ik denk dat we een immigratiepolitiek moeten opzetten, voor heel Europa!

Het herkomstlanden beleid, in samenhang met de verschillende nationale manieren om met het vluchtelingenprobleem om te gaan, draagt ook bij aan het huidige gebrek aan doelmatigheid en cohesie. Voor vluchtelingen is Europa een soort grote vluchtterp, dus is het handig om voor heel Europa één beleid te hebben dat vanuit een Europese dienst wordt uitgevoerd. Wat mij betreft moeten de Europese staten het eens worden over een dergelijke aanpak: vaststelling en uitvoering van het beleid niet meer nationaal.

In Afrika lijkt de politiek altijd gecorrumpeerd te worden door grote geldstromen: het geld dat accumuleert bij mensensmokkelaars (in Eritrea verdient ook de politiek aan vluchtelingen … de overheid als mensensmokkelaar); opbrengsten van grondstoffen (Nigeria, Angola, oost Congo); ontwikkelingshulp (hiervan hadden de bewoners van Tanzania kunnen rentenieren); geld van buiten dat naar of via de overheid loopt. Dat laatste heeft tot veel nare gevallen geleid. Twee voorbeelden wil ik hier noemen. Voor de kust van west Afrika wordt gevist op een soort sardines. Voorheen gebeurde dat kleinschalig. Op een goed moment verkocht de overheid visrechten waardoor grote Europese vissersschepen heel veel uit de locale zeëen hebben opgevist. Locale vissers vangen bijna niets meer en het lokale aanbod is opgedroogd. Voor eiwitten wijkt de lokale bevolking uit naar bush meat, waardoor ze Europese natuurbeschermers op hun dak krijgen! Maar de kliek die regeert viert feest. Nog schrijnender is wat ndranghetta uitvreet. Cocaine transport naar Europa loopt via west Afrika – Touaregs brengen het met Toyota Landcruisers naar de noordkust voor verder transport, las ik – en de locale macht strijkt het nodige op. Terzijde wil ik hier opmerken dat al onze drugsverboden vooral een geweldig crimineel verdienmodel in stand houden. Gekoppeld aan de onuitroeibare enorme Europese drugsconsumptie wordt het tijd voor een ander drugbeleid, dunkt me.

Vermoedelijk worden veel mensen daar vooral geholpen door familie die in Europa werkt en geld naar huis stuurt. Dit soort geld wordt meteen omgezet in consumptie en draagt bij aan substantiële lokale groei. Als dan tzt de handel op gang komt en er lokaal een solide middenklasse ontstaat die niet afhankelijk is van de staat, dan zou er wel eens een echte en ook democratische omwenteling kunnen komen. Redenen om te vluchten verdwijnen dan ook. Ik denk dat we er wereldwijd naar moeten streven dat alle landen een gezonde middenklasse hebben.

Sluitstuk van deze hele aanpak is dat mensen die illegaal aankomen geen onbedoelde kansen krijgen, zoals nu. Misschien dat daarom de hele asiel procedure buiten Europa moet plaatsvinden. Alleen echte vluchtelingen komen er dan nog doorheen. Economische vluchtelingen nooit meer, maar die kunnen de route op basis van het immigratiebeleid gaan proberen. Eventuele verdragen moeten maar worden aangepast. Doorgaan op de thans ingeslagen weg is misdadig!