Onze onbetrouwbare overheid

Ergernissen stapelen zich op, ik moet hierover wat tekst kwijt: d(i)e overheid, dat zijn wij allemaal, toch? Nou, ik heb steeds vaker het gevoel dat het de eeuwig onbetrouwbare ‘other‘ is. Voorbeeldjes:

1. Gaswinning in Groningen. Altijd acceptabel gevonden want geen idiote risico’s volgens onze overheid, zoals bijvoorbeeld meermalen vastgesteld door het Staatstoezicht op de mijnen: wel dus.
2. Industrienormen in verband met gezondheidsrisico’s. Ik zou denken dat de huidige stand van wetenschappelijke zaken doorklinkt in de normen die we – in de EU bijvoorbeeld – ontwikkelen en in de handhaving daarvan. Bij het dieselschandaal, die sjoemeldiesels die aanvankelijk vooral van VW leken te komen is het tegendeel gebleken: de hoogte van de normen is al errug industrievriendelijk, er wordt een toetsingspraktijk afgesproken die direct meurt (de industrie mag zelf bepalen in welk EU land de test wordt uitgevoerd) en op de weg wordt nagenoeg niets getest. De industrie weet wel hoe te lobbyen, dat is duidelijk. Maar het publiek zou mogen verwachten dat waar het publieke belang wringt met dat van de industrie politici hun rug recht houden. Maar een carrierevervolg in de industrie kan erg verleidelijk zijn, zie bijvoorbeeld Camiel Eurlings (KLM), Hans Wijers (Akzo), Jan Peter Balkenende en Wouter Bos (accountancy), Wim Kok en  Gerrit Zalm (banken), etc. Voor een politicus is een fijne doorstart belangrijker dan een enthousiast electoraat!
3. Zakelijke belangen en volksgezondheid wringen ook bij veeteelt: ziektes, fijnstof, kosten van ruimingen uit de algemene pot en ik kan nog een tijd doorgaan. Vooral de onjuiste informatie bij Q-koorts vind ik schrijnend, er zijn mensen voor hun leven beschadigd.
4. Ook defensie, een soort natuurlijke doofpot lijkt wel – de cultuur van defensie is wat dit soort zaken betreft nogal, eh, uitdagend – is een voortdurende bron van events; paar voorbeeldjes:
   • Granaten in Mali, Hennis moest aftreden;
   • Chroom-6 in witte verf, kankerverwekkend maar het werd in kazerne’s nog steeds gebruikt terwijl het risico allang bekend was;
   • Dat incident met een landmijn waarbij een eerlijke voorlichter lange tijd belaagd werd want uit de schoolklapper (zie bijvoorbeeld https://www.trouw.nl/home/door-foute-mijnen-acht-doden-defensie-bleef-jarenlang-afgekeurd-explosief-gebruiken-~a924cbf4/).
5. Gisteren gestemd in verband met het sleepwet (Wiv) referendum. Op de keeper beschouwd is dit een politieke afweging, waarin volgens media vooral veiligheid en privacy tegen elkaar moet worden afgewogen. In plaats van politici die zelf verantwoordelijkheid nemen stuurt onze regering vooral ambtenaren, de twee betrokken hoofden van dienst, op de bevolking af. Daarvoor zijn ambtenaren echt niet in dienst bij een overheid die vooral neutraal moet zijn naar burgers.
6. De overheid heeft diverse verantwoordelijkheden in verband met de veiligheid van de bevolking. De hele planeet dreigt naar de gallemiezen te gaan door klimaatproblemen die vooral samenhangen met het verstoken van fossiele brandstoffen maar ook met bijvoorbeeld veeteelt. De NL overheid moest kennelijk eerst een rechtzaak verliezen – steekwoord Urgenda – voordat er (amper geloofwaardige) inspanningen gepland (!) werden. Nog steeds too little & too late wat mij betreft.
7. Verhoging van pensioengerechtigde leeftijd en afschaffen prepensioen. Het eerste is gebeurd terwijl allerlei mensen hun planning al op de rit hadden en niets meer konden veranderen aan hun situatie. (Hun tijdelijke pensioen of VUT eindigde op leeftijd 65 maar de AOW start was inmiddels uitgesteld!) Ik heb bovendien ruim 18 jaar prepensioenpremie betaalt in de wetenschap dat mij zoiets nooit ten deel zou vallen. Bovendien was deze maatregel bedacht in verband met hoge werkloosheid, ouderen moesten er eerder uit. Nou, meteen mee kappen zou ik zeggen als de boel keert op de arbeidsmarkt en daar bovendien tekorten wegens vergrijzing zich beginnen af te tekenen. Maar nee hoor, premies voor wie een nieuwe collega aanbracht en bovendien doorgaan met de VUT. Nou, laat ik maar zelf aangeven dat de sociale partners hier ook een uitgebreide veeg uit de pan verdienen. Echter, wanneer gaat de overheid verantwoordelijkheid nemen voor de ruimte die de sociale partners krijgen? Vakbonden zijn vooral bezig met overleven, zichzelf dus en bedrijven vooral met winst maken. ZZPers staan ondertussen al jaren in allerlei opzichten langs de kant!
8. Na de crisis van 2008 wilde de NL-overheid graag het braafste jongetje van de klas zijn (door stevig te bezuinigen), ook veel braver dan andere EU overheden. De bouw is veel harder getroffen dan nodig en er is bovendien jarenlang veel te weinig gebouwd: hoge prijzen en nood zijn thans het gevolg. Bovendien wordt de economische cyclus zo versterkt, of geldt de middelbare schoolles dat de overheid vraaguitval bij een crisis moet compenseren niet meer?
9. Doet me ook denken aan de idioot lage rente die we sindsdien hebben. Ontoereikend toezicht leidt tot veel te ondernemende banken. De huidige lage rente moet ze helpen weer wat vlees op de botten te krijgen. Maar die lage rente leidt tot hoge huizenprijzen en draconische pensioenpremies, we betalen er met ons allen nog steeds voor! … en ondertussen draait de bonuscarousel weer als vanouds en de salarissen bij deze semi overheidsbedrijven – woorden van Mark Rutte! – klauteren alweer stevig omhoog! Overigens, sinds einde gulden is DNB vooral verantwoordelijk voor de stabiliteit van de financiele sector: Icesafe en DSB zijn gestrand, Aegon, Fortis, AbnAmro, ING en nog meer moesten aan het staatsinfuus, veel spaargeld is in rook opgegaan. Enneh … de schulden zijn nu weer grofweg net zo hoog – of erger! – als vlak voor de crisis: slaap lekker:)